Co nam zostało z tych lat?

Ten wywiad z prof. Marcinem Królem http://wyborcza.pl/magazyn/1,136528,15414610.html zasługuje na uwagę z wielu względów. Opublikowany na początku lutego nie został  jakoś zauważony. A może został specjalnie przemilczany? Obie wersje można uznać za wysoce prawdopodobne. Kim jest autor wywiadu raczej wiemy. http://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_Kr%C3%B3l

Działał w opozycji. Związany z Solidarnością od początku jej powstania. Był przy Okrągłym Stole, później postawił na Mazowieckiego i UW. Teraz jest bardziej kibicem i recenzentem życia społeczno-politycznego. Dzięki tym informacjom łatwiej zrozumieć jego wypowiedzi. 

Sam nie wiem, czy bardziej podziwiać  szczerość tych wypowiedzi, niefrasobliwość, czy rezygnację ich autora? Spróbuję to jakoś zrekapitulować.

Z wypowiedzi M. Króla wynika dla mnie dość daleko posunięta „specjalizacja” ludzi będących niegdyś ekspertami Solidarności i ich oderwanie od realiów życiowych. Dzisiaj M. Król nas straszy. Tylko kto się boi teraz tych strachów? 

Dla mnie nie jest to zaskoczeniem. Zawsze zwracałem uwagę, że to grono ekspertów do władzy doprowadził przypadek. Nie mieli odpowiedniej wiedzy, przygotowania zawodowego, nie czuli na sobie ciężaru odpowiedzialności wobec państwa polskiego i narodu. Chcieli eksperymentować na żywym organiźmie i nikt im w tym nie przeszkadzał. Dlatego możliwy był eksperyment gospodarczy znany jako reforma Balcerowicza.

Dowiadujemy się też z wywiadu, że w okresie przemian ustrojowych ludzi z kręgu M. Króla interesowała głównie wolność słowa, bo to było dla nich najbardziej istotne. Jaką mamy satysfakcję z jego dzisiejszego stwierdzenia „głupi byliśmy”? Niestety, za ich głupotę płacimy my wszyscy, czyli całe społeczeństwo. Po dzień dzisiejszy. Zabrakło miejsca dla realizmu i zdrowego rozsądku. Ich miejsce zostało zajęte przez idee neoliberalizmu, lansowane przez Hayeka i jemu podobnych. Idee te przyświecały Balcerowiczowi, Bieleckiemu, Tuskowi i wielu innym ludziom związanym z tzw. desantem z Gdańska. Skutki znamy.

Wielce wymowny jest ten cytat: „Zorientowałem się, że w liberalizmie zaczyna dominować składnik indywidualizmu, który po kolei wypiera inne ważne wartości i zabija wspólnotę. To zresztą łatwo wyjaśnić. Indywidualizm ma bardzo mocne wsparcie ze strony sił wolnego rynku, który na indywidualistycznym modelu życia zbija pieniądze. Natomiast wartości społeczne i obywatelskie, solidarność, współdziałanie nie mają takiego dopalacza. One są ''nieefektywne'' z punktu widzenia ekonomii.
Zapanowało złudzenie, że każdy człowiek może żyć osobno, w ramach swojej osobistej wolności gdzieś tam pracować, zarabiać możliwie jak najwięcej, używać życia jak najwięcej, a ktoś tam będzie nami rządził. Można się zająć własnymi przyjemnościami, a nie zawracać sobie głowy sprawami tego świata.”
M. Król powtarza za innymi „Politycy marnują energię na umizgi wobec wyborców, a mogliby się przecież zająć poważniejszymi sprawami, dalekosiężnymi reformami najlepiej. Powinno więc być mniej demokracji, a jeszcze więcej liberalizmu. Niech ludzie mają pełną wolność w swoich domach, w łóżkach, przed telewizorami, niech tam robią, co chcą, aby tylko się nie wtrącali do polityki. Bo przecież polityka wymaga ekspertów, sprawy współczesnego świata są okropnie skomplikowane.” Z drugiej strony mamy taką konstatację: ''Mamy prawo głosu, nie mamy wyboru''. Znamy te marzenia polityków. Oni rządzą, bo ich wybrał naród. Kłopot jest jednak z tymi ekspertami. Chcą rządzić, ale nie chcą ponosić odpowiedzialności za swoje czyny. Tej zwykłej. Chcą odpowiedzialności tylko przed Bogiem i historią. Ale to już było.

Niestety, w tym co  mówi M. Król dominuje rezygnacja. Bo jak inaczej odczytać to: „- Stawianie podstawowych pytań pozwala mi formułować cele, a więc żyć w świecie, który kształtuję, a nie w świecie, do którego się dostosowuję. My się już tylko dostosowujemy, co widać właśnie po rosnącej ilości poradnictwa wszelkiej maści. W możliwość radykalnej zmiany świata przestaliśmy wierzyć. Bezrobocie? Przecież ono jest strukturalne, niewiele się da z nim zrobić. Rozwarstwienie społeczne? To nieodłączny element rynku, trudno, co robić. Niskie płace? No cóż, taki mamy rynek pracy. I tak dalej.”

Jedyny optymistyczny akcent w całym wywiadzie: „Mam nadzieję, że są jeszcze ludzie, którym nie jest wszystko jedno.”

p.s. Może coś jeszcze na ten temat napiszę ;)

stary.piernik